Hersenscans tonen effecten van CBD op psychoses aan
Wat gebeurt er in de hersenen als psychiatrische patiënten CBD toegediend krijgen? En dan met name patiënten met psychoses? Hoofdonderzoeker Matthijs Bossong, inmiddels werkzaam voor Bedrocan, was zo gefascineerd door deze vraag dat hij drie jaar lang bij het Universitair Medisch Centrum Utrecht gegevens heeft verzameld om meer inzicht te krijgen in de effecten van cannabidiol (CBD) op de hersenen.
Tijdens het onderzoek kregen in totaal 31 patiënten vier weken lang elke dag een capsule met 600 milligram CBD of een placebo toegediend. Voor en na behandeling werden MRI-scans gemaakt die met elkaar werden vergeleken. Daaruit kwam naar voren dat CBD een positief effect heeft op de hersenverbindingen die betrokken zijn bij een psychose. Bossong: “Er trad na gebruik een normalisatie in de connectiviteit tussen hersengebieden op. Eerder onderzoeken hadden al uitgewezen dat CBD mogelijk een positief effect heeft op klachten en symptomen van patiënten. Wij hebben voor het eerst laten zien welke mechanismen in de hersenen daarbij betrokken zijn.”
Waarom vond je het belangrijk om te laten zien wat CBD met de hersenen doet?
Ik ben altijd gefascineerd geweest door afwijkend gedrag, en ook in dit onderzoek heb ik patiënten gesproken die waarheid en fictie niet of nauwelijks konden onderscheiden. Een psychotische stoornis is een zeer ernstige hersenziekte waarbij mensen last hebben van wanen en hallucinaties. De beschikbare medicatie is echter bij een aanzienlijke groep patiënten met een psychose slechts beperkt effectief. Er is daarom dringend behoefte aan nieuwe medicatie. Nadat ik in mijn promotieonderzoek had geconcludeerd dat toediening van THC, de psychoactieve stof in cannabis, aan gezonde vrijwilligers resulteert in een soort ‘psychoseachtige’ hersenfunctie, kwam ik op het idee dat behandeling met CBD van patiënten met een psychose wel eens zou kunnen leiden tot normalisatie van een afwijkende hersenfunctie.
Wat gebeurt er in de hersenen van iemand die psychoses heeft?
We weten dat een aantal hersenfuncties veranderd is in patiënten met een psychotische stoornis. Zo is de verbinding, de connectiviteit, tussen een aantal belangrijke hersengebieden verstoord bij patiënten, bijvoorbeeld in het zogenaamde default mode netwerk. Dit is een netwerk van hersengebieden dat actief is als je aandacht naar binnen gericht is, op je eigen gedachten en percepties. Verstoorde connectiviteit in het default mode netwerk is dan ook betrokken bij het ervaren van wanen en hallucinaties.
Hoe kun je op een MRI-scan zien of de connectiviteit in de hersenen na CBD-gebruik normaliseert?
Functionele connectiviteit betekent dat bepaalde hersengebieden op hetzelfde moment actief zijn. Bijvoorbeeld, bij het wegdromen in je eigen gedachten worden bepaalde hersengebieden gezamenlijk actief, terwijl andere gebieden juist activiteit laten zien bij het uitvoeren van een moeilijke geheugentaak. Die samenhang in activiteit kun je meten door een heel aantal berekeningen uit te voeren op de functionele MRI scans die gemaakt zijn.
Voelden de patiënten die meededen aan het onderzoek zich ook beter?
We hebben in dit onderzoek laten zien dat normalisatie in hersenfunctie na CBD samengaat met een afname van klachten en symptomen. Patiënten die na CBD-behandeling een verbetering in hersenfunctie lieten zien, ervaarden ook minder psychotische symptomen. Dat geeft aan dat de effecten van CBD op de hersenfunctie betrokken zijn bij een klinische verbetering van patiënten.
Cannabisgebruik kan ook psychoses triggeren. Zegt jouw onderzoek ook nog iets over dit gegeven?
De stof in cannabis die verantwoordelijk is voor de relatie tussen cannabisgebruik en het ontstaan van psychose is THC. CBD is als het ware de tegenhanger van THC. Waar THC psychose kan triggeren, draagt ons onderzoek dus bij aan het beeld dat CBD juist antipsychotische eigenschappen heeft.
De resultaten van het onderzoek zijn inmiddels gepubliceerd in de Journal of Psychiatric Research.