Is medicinale cannabis in Australië in opkomst?
In Australië is medicinale cannabis sinds 2016 toegestaan. Er zijn op dit moment naar schatting duizend patiënten die medicinale cannabis officieel mogen gebruiken. Dat is slechts een klein aantal op een bevolking van 24 miljoen. Verondersteld wordt echter dat honderdduizend patiënten hun medicijn nog steeds uit het illegale circuit halen. Hoe kan dat? We praten hierover met professor Iain McGregor, academisch directeur van het Lambert Initiative voor Cannabinoid Therapeutics, een Australisch onderzoeksinstituut dat verbonden is aan de universiteit van Sydney.
McGregor en zijn team doen sinds de oprichting in 2015 onder meer onderzoek naar de werking van medicinale cannabis. Dit jaar publiceerden ze de resultaten van twee enquêtes gehouden onder artsen en patiënten. Het was voor het eerst dat beide doelgroepen aan het woord kwamen over het medische gebruik van cannabis. Een verborgen gebruik blijkt.
Hoge cannabisprijs
Volgens McGregor is de hoge cannabisprijs een belangrijke reden waarom patiënten nog steeds afhankelijk zijn van de zwarte markt: “De meeste mensen zijn extreem arm omdat ze moeten leven van een uitkering of pensioen. Ze kunnen geen farmaceutische producten veroorloven die in het federale stelsel worden aangeboden. Het zou 60.000 Australische dollars (37,000 euro) per jaar kosten om een epileptisch kind met 1000 milligram CBD per dag te behandelen.“ Medicinale cannabis wordt in Australië niet vergoed door de zorgverzekering. Het verbaast McGregor dan ook niks dat patiënten op zoek gaan naar een goedkoper alternatief. “Uit ons onderzoek is zelfs gebleken dat een kwart van de patiënten soms helemaal niets betaalt voor hun cannabis. Ze krijgen het gratis of kweken het zelf.”
Uit hetzelfde onderzoek blijkt ook dat de Australische patiënt dat eigenlijk helemaal niet wil. “Patiënten willen net als bij gewone medicijnen een gestandaardiseerd product van farmaceutische kwaliteit. Dat verkrijgbaar is bij de apotheek. Deze wens sluit wat dat betreft niet aan op het programma dat vandaag de dag bestaat”, vindt McGregor.
Huisarts
Aan de Australische huisarts zal het overigens niet liggen. Een meerderheid is van mening dat medicinale cannabis gewoon op recept verkrijgbaar moet zijn. De Lambert Initiative ondervroeg vorig jaar 640 huisartsen en de uitkomst verbaasde zelfs onderzoeker McGregor: “We wisten dat pijnartsen en specialisten erg negatief zijn over medicinale cannabis. Maar de meerderheid van de huisartsen is in feite voorstander van medicinale cannabis. Dit is nogal verrassend.”
Onderzoek geïnspireerd door de familie Lambert
Ondanks het medicinale cannabisprogramma behandelen ouders in Australië hun kinderen die leiden aan epilepsie nog steeds met cannabisproducten van onbekende samenstelling. Het gaat daarbij vaak om zeer ernstig zieke kinderen, waarbij reguliere medicatie niet of nauwelijks helpt.
Een grote zorg voor het Lambert Initiative, omdat de organisatie erg betrokken is bij families met kinderen met epilepsie. Het onderzoeksinstituut is namelijk ooit mogelijk gemaakt door een flinke donatie van de welgestelde familie Lambert. Hun kleinkind Katelyn lijdt aan het Dravet-syndroom, een zeldzame en ernstige vorm van epilepsie bij jonge kinderen. Haar familie heeft jarenlang gestreden om medicinale cannabis in Australië gelegaliseerd te krijgen, nadat ze ontdekten dat de epileptische aanvallen bij hun dochter door cannabisolie verminderde. Katelyn wordt inmiddels succesvol behandeld met goedgekeurde medicinale cannabisolie. Maar ooit stond de vader van Katelyn zelf voor de rechter omdat hij illegaal cannabis kweekte voor de behandeling van zijn dochter.
Het Lambert Initiative was benieuwd of meer Australische families de wet breken voor de behandeling van hun kind. Uiteindelijk hebben ze 65 families bereid gevonden mee te werken aan een onderzoek. De meeste ouders gebruiken olie uit het illegale circuit. Ze denken hun kind CBD-olie toe te dienen, één van de inhoudsstoffen van cannabis. Na analyse van de olie is echter gebleken dat in een behoorlijk aantal samples ook THC zat. Iain McGregor hoofd van het Lambert Initiative was zeer verbaasd: “Gezinnen waren ook verrast. Er zijn veel families die denken dat CBD een fantastisch effect heeft. Maar we ontdekten dat nauwelijks of geen CBD in hun oliën zat, maar juist wel THC.”
Het onderzoek was niet zo opgezet dat er conclusies konden worden getrokken over de effectiviteit van de olie op epilepsie-patiënten. McGregor: “Het onderzoek heeft echter wel een schijnwerper gezet op de wereld van gezinnen, die hun toevlucht nemen tot het gebruik van ongeoorloofde cannabisproducten om de epilepsie van hun kind te behandelen wanneer de conventionele behandeling is mislukt.”
Therapeutic Goods Administration
De afgelopen twee jaar heeft het Australische medicijnagentschap Therapeutic Goods Administration (TGA) 1.442 aanvragen goedgekeurd. Het aantal daadwerkelijke patiënten dat cannabis gebruikt valt lager uit dan het aantal aanvragen, omdat sommige artsen meerdere aanvragen voor dezelfde patiënt doen. McGregor en zijn team gaan uit van zo’n duizend daadwerkelijke patiënten die legaal gebruik maken van het programma. Maar dat kunnen er volgens hem met gemak veel meer zijn: “Wij zijn van mening dat mensen medicinale cannabis voorgeschreven moeten als ze een gunstig effect ervaren. Het is heel simpel: als de arts het wil voorschrijven en de patiënt het wil, dan moeten politici en beleidsmakers uit de weg gaan.”
Een ander obstakel is het ingewikkelde aanmeldproces voor het Australische medicinale cannabisprogramma. De arts moet een uitgebreid verzoek indienen bij het nationale ministerie van volksgezondheid. Daarin moet duidelijk worden aangetoond dat alternatieve behandelingen niet werken en dat er een uitgebreide literatuurstudie is gedaan.
Papierwerk
Tot voor kort moest dezelfde aanvraag ook worden ingediend bij het staatsministerie van volksgezondheid in de staat waar de patiënt woont. McGregor: “Het papierwerk was gewoon verschrikkelijk. Er zijn ook veel weigeringen geweest omdat zowel de nationale als het staatsministerie op zoek waren naar bewijzen naar de werking van medicinale cannabis.”
De regeling is inmiddels aangepast zodat artsen slechts één online formulier hoeven in te vullen en de meeste aanvragen nu binnen 48 uur worden beoordeeld. Toch is McGregor nog niet tevreden en pleit hij er voor om het aantal aandoeningen waarvoor medicinale cannabis kan worden voorgeschreven uit te breiden: “Patiënten gebruiken cannabis voor andere aandoeningen dan zijn toegestaan in het overheidsprogramma. De meeste aandoeningen komen niet voor. Vijftig procent van de patiënten gebruikt cannabis bijvoorbeeld voor rugklachten, maar rugpijn staat niet op de overheidslijst. Er is geen bewijs of klinisch onderzoek waaruit blijkt dat rugpijn een aandoening is die door cannabis kan worden behandeld. Maar mensen doen het toch.”
Voor meer informatie over de onderzoeken die in het artikel worden genoemd, klik hieronder: