Onderzoek naar de rol van het endocannabinoïdensysteem bij angst
Hoe kunnen soldaten en burgers die PTSS ervaren het beste behandeld worden, en kan medicinale cannabis hierin een rol spelen? Met deze vraag houdt het Expertisecentrum van de Militaire GGZ zich al enige tijd bezig en onderzoeker Nadia Leen hoopt binnenkort te promoveren op meerdere deelstudies. Nadia is inmiddels werkzaam voor Bedrocan en gaat een bijdrage leveren aan het onderzoek naar sekseverschillen in de acute effecten van de producten Bedrocan® en Bediol®.
Uit studies blijkt al langer dat het endocannabinoïdensysteem, het mechanisme in het menselijk lichaam dat onder meer stress reguleert, een belangrijke rol speelt bij het uitdoven van angst. Ook kunnen jeugdtrauma’s het endocannabinoïdensysteem blijvend verstoren. Veertig procent van de patiënten met angst gerelateerde stoornissen reageert echter niet op standaardbehandelingen zoals cognitieve gedragstherapie. Een alternatieve behandeling kan medicinale cannabis zijn, en in het specifieke geval de behandeling met CBD, omdat het acuut angst verlagend zou werken en angstuitdoving zou stimuleren. CBD (cannabidiol) is een inhoudsstof van de cannabisplant dat na inname het endocannabinoïdesysteem beïnvloed. Anandamide is een lichaamseigen cannabinoïde die na CBD-gebruik minder snel wordt afgebroken. Anandamide regelt allerlei processen in het menselijk lichaam.
Anandamide
Anandamide, werkt angstverlagend en speelt een belangrijke rol bij angstuitdoving. Nadia Leen: “Wij vroegen onder meer in onze studie af of de hoogte van Anandamide levels in het bloed het behandelsucces bij veteranen met PTSS kon bepalen. Wij dachten: hoe hoger het niveau, des te beter zij reageren op een behandeling, omdat verhoogde Anandamide levels gerelateerd zijn aan een beter angstuitdoving. Alleen bleek uit de bloedafnames dat er geen verschil was tussen gezonde personen en de veteranen.” Of dat een tegenvaller was? Nadia: “Ja, dat was het zeker, omdat we hadden gedacht dat de levels Anandamide bij veteranen lager zouden zijn en dat ze daardoor baat zouden hebben bij het stimuleren van de gehaltes. Het tegenovergestelde is zelfs gebleken, namelijk dat sommige veteranen juiste een verhoogd Anandamide gehalte hadden wat geassocieerd was met angstsymptomen.”
PTSS
Een posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een trauma en stressor gerelateerde stoornis met een ontwrichtende uitwerking op het gezinsleven, het werk en kan leiden tot algemene sociale uitsluiting. Isolatie en PTSS kunnen resulteren in zelfdestructief gedrag, zoals overmatig alcoholgebruik of drugsmisbruik. De patiënt ervaart nachtmerries en levensechte herinneringen (flashbacks). De behandeling bestaat vaak uit een combinatie van medicatie en cognitieve gedragstherapie.
Er zijn beperkte klinische gegevens die het voorschrijven van medicinale cannabis bij PTSS ondersteunen. Medicinale cannabis (olie, of flos) kan worden uitgeprobeerd als aanvullende therapie, in lage doses (microdosering) en in combinatie met fysieke en psychologische therapieën.
Endocannabinoïdensysteem
“Het lijkt er op” vervolgt Nadia, “maar dat is puur hypothetisch, dat het endocannabinoïdensysteem zich na een tijd gaat aanpassen aan de langdurig hoge levels Anandamide, dus dat het systeem bij een te hoog stressniveau als het ware overactief wordt en de levels niet goed meer kan regelen. We hebben eigenlijk nog een hoop te leren over de precieze werkingsmechanisme van het endocannabinoïdensysteem.”
Vervolgonderzoek is inmiddels gestart en Nadia is dan ook hoopvol: “Het endocannabinoïdensysteem is een veelbelovende kandidaat in het begrijpen en behandelen van angst, stress en trauma. Ik ben dan ook blij dat het Expertisecentrum MGGZ doorgaat met klinisch onderzoek naar de effecten van CBD (cannabidiol) bij veteranen met een angststoornis en/of PTSS. Hopelijk zal het bijdragen aan de vermindering van de last die met name militairen en veteranen in hun dagelijks leven ervaren door PTSS.” Het vervolgonderzoek wordt uitgevoerd door onderzoeker in opleiding Remco van Zijderveld.