Toedieningsvormen van medicinale cannabis

De manier waarop medicinale cannabis wordt ingenomen, bepaalt het effect, de intensiteit en de duur. Daarom is het belangrijk om de juiste toedieningsvorm te kiezen. De juiste methode helpt patiënten bij het bepalen van hun dagelijkse dosering, het tijdstip en de frequentie van inname. Het helpt ook bij het verminderen van bijwerkingen. De arts van de patiënt adviseert welke toedieningsvorm het beste past bij de behandeling en de behoeften van de patiënt.

Hieronder vindt u algemene informatie over de meest voorkomende toedieningsvormen voor medicinale cannabis en de werkzame stoffen, de cannabinoïden. Ook vindt u informatie over magistrale bereidingen die speciaal door de apotheek kunnen worden gemaakt.

• Inhalatie (inademing via de longen)
• Oromucosaal (via het slijmvlies in de mond)
• Magistrale bereiding door de apotheek
• Cannabisolie
• Thee, edibles en roken

Inademing van dampen via de longen is een veel voorkomende toedieningsvorm van medicinale cannabis. Dit zorgt voor een snelle opname van de cannabinoïden (THC en CBD) door de longen. Hiervoor is een medisch hulpmiddel noodzakelijk. Deze garandeert een veilige en consistente toediening van de werkzame stoffen. Artsen kunnen zodoende adviseren hoe patiënten geleidelijk een optimale dosering kunnen bereiken (dosistitratie). Er zijn momenteel drie geregistreerde medische hulpmiddelen die speciaal zijn ontwikkeld voor medicinaal gebruik van cannabis:

Volcano Medic – een tafelmodel verdamper die cannabisdamp produceert uit gedroogde cannabis en uit vloeibare dronabinol (THC) opgelost in alcohol.

Mighty Medic – een draagbare verdamper die cannabisdamp produceert uit gedroogde cannabis.

SyqeAir ™ –  een EU-GMP-gecertificeerde inhalator die een exact afgemeten hoeveelheid aerosolen produceert met cannabinoïden afkomstig van de volledige cannabisplant (fullspectrum). Het apparaat is momenteel alleen verkrijgbaar in Israël en Australië.

Bij oromucosale toediening worden de cannabinoïden (THC en CBD) geabsorbeerd via het slijmvlies aan de binnenkant van de mond. De dosis wordt gewoonlijk sublinguaal (onder de tong) of buccaal (in de wang) toegediend in de vorm van een oplossing, spray of smelttablet. Cannabisolie behoort ook tot de producten die via de oromucosale route wordt toegediend.

Orale preparaten op basis van cannabis zijn qua vorm vergelijkbaar met andere medicijnen die patiënten gebruiken. Producten voor orale toediening kunnen de vorm hebben van oplossingen, tabletten of capsules. Orale dosering kan echter resulteren in een zeer lage opname van TCH en CBD. Er wordt geschat dat slechts 6% van het totaal dat wordt ingenomen, wordt geabsorbeerd. Dat komt omdat cannabinoïden bij oraal gebruik een uitgebreid first-pass effect in de lever ondergaan. Lagere bloedconcentraties en een vertraging bij het bereiken van de piekbloedconcentratie (ongeveer 120 minuten) vertragen het begin van de werking en de duur van de effecten.

Een bereidingsapotheek kan medicinale cannabis in een specifieke formulering en dosisvorm, zoals tablet, olie, capsule, spray of zalf, bereiden. Dit is afhankelijk van het voorschrift van de arts. Deze magistrale bereidingen moeten voldoen aan wettelijke kwaliteitseisen. Zo worden er, net als voor geregistreerde geneesmiddelen, eisen gesteld aan de grondstoffen die voor deze bereidingen worden gebruikt. De bereidingsmethode kan per apotheek verschillen, waardoor de hoeveelheid werkzame stoffen in het eindproduct per apotheek kan verschillen.

Gemaakt van de volledige cannabisplant worden gewoonlijk cannabisolie genoemd. Deze producten bevatten naast THC en/of CBD ook minder bekende cannabinoïden, terpenen en andere plantaardige componenten. De cannabinoïden worden gewonnen uit de bloemen of bladeren van de cannabisplant, vaak met behulp van een oplosmiddelextractieproces (CO2 of ethanol). De extracten worden opgelost in een olie om sublinguaal of oraal te worden toegediend.

Cannabisolie kan door een bereidingsapotheek worden gemaakt als een magistraal preparaat. Ze worden ook door de industrie geproduceerd volgens farmaceutische richtlijnen.

Thee, edibles en roken

De toedieningsvormen thee, edibles en roken voor medicinale toepassing worden hier niet nader besproken. Het effect van cannabisthee of edibles , zoals brownies en gummies met cannabis, is onvoorspelbaar en wordt niet ondersteund door klinisch onderzoek. Roken is daarnaast ongeschikt, omdat het zeer schadelijk is voor de gezondheid.