1,9 miljoen euro voor onderzoek naar neuropathische pijn
De Nederlandse overheid ondersteunt met 1,9 miljoen euro onderzoek naar het gebruik van medicinale cannabis bij de behandeling van neuropathische pijn. De subsidie is toegekend aan een gezamenlijk project van het Centre for Human Drug Research (CHDR), een Nederlands onafhankelijk instituut dat gespecialiseerd is in klinisch geneesmiddelenonderzoek en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Neuroloog Geert Jan Groeneveld (CSO/CMO bij CHDR en hoogleraar Klinische Neurofarmacaologie in het LUMC) en Albert Dahan (hoogleraar Anesthesiologie in het LUMC) zullen het onderzoek uitvoeren.
Het doel van het onderzoek is om tot een optimale THC – CBD dosering te komen voor de behandeling van neuropathische pijn bij een specifieke patiëntengroep. Daarnaast draagt het bij aan bewijs voor de effectiviteit van medicinale cannabis. De grondstoffen van Bedrocan zullen worden gebruikt voor de productie van het onderzoeksmateriaal.
Vernieuwend
In het onderzoek wordt er niet naar de gehele plant gekeken, maar puur naar de farmacologische werking van THC en CBD. Groeneveld: “Wij willen dit onderzoek juist aanpakken zoals een geneesmiddelenontwikkelaar dat zou doen. Als klinisch farmacoloog haal je de bewezen farmacologische bestanddelen uit een plant en daar doe je onderzoek mee. Dat is ook het vernieuwende aan dit onderzoek.”
De Nederlandse onderzoekers zullen de farmacodynamiek en farmacokinetiek van THC en CBD heel nauwkeurig meten. Wat zijn de effecten van beide stoffen op pijn en de hersenfuncties en hoe gedragen de stoffen zich in het menselijk lichaam.
“We gaan uit de Bedrocan cannabis de THC en CBD isoleren en deze in verschillende verhoudingen in tabletvorm toedienen. Daarbij wordt gekeken wat de invloed is van CBD op de werking van THC, en welke combinatie van de formulering het beste is voor de behandeling van neuropathische pijn.” Het Nederlandse bedrijf Echo Pharmaceuticals uit Leiden zal de tabletten voor het onderzoek produceren.
Gezonde proefpersonen
De studie bestaat uit twee delen. In het eerste deel zullen gezonde proefpersonen de tabletten met verschillende THC en CBD verhoudingen toegediend krijgen. Het eerste deel van het onderzoek moet aantonen of de nadelige effecten van THC, zoals high worden of angstige gevoelens, veranderd kunnen worden door het gelijktijdig toedienen van CBD. Medische literatuur is hier volgens Groeneveld tot nu toe conflicterend over: “Ik verwacht eerlijk gezegd niet heel veel van uitsluitend cannabidiol als behandeling bij neuropatische pijn. Farmacologisch gezien is het waarschijnlijk dat THC pijn beïnvloedt, maar voor cannabidiol geldt dat farmacologisch gezien minder. CBD zou invloed kunnen hebben op inflammatie, bij ontstekingen, maar daarvoor hoef je cannabidiol bij onstekingsachtige pijn niet in te zetten als behandeling. Daar hebben we Ibuprofen al voor. Het wordt pas interessant als nadelige effecten van THC, zoals angstgevoelens, positief beïnvloed kunnen worden door CBD tegelijkertijd toe te dienen.”
Zoektocht naar ideale verhouding tussen THC en CBD
THC (9-tetrahydrocannabinol) en CBD (cannabidiol) zijn de twee meest bestudeerde actieve ingrediënten van de cannabisplant. THC staat bekend om zijn pijnstillende werking, maar het veroorzaakt ook psychoactieve bijwerkingen. CBD zou tot pijnstillende effecten kunnen leiden via andere mechanismen. Aangenomen wordt dat CBD ook de psychotrope effecten van THC kan beïnvloeden door de THC-binding aan de CB1-receptor te moduleren. Het is echter nog onduidelijk wat de ideale verhouding tussen THC en CBD zou zijn om te profiteren van de CB1-modulerende effecten van CBD, terwijl de positieve effecten van THC op pijn behouden blijven. Bovendien is het nog steeds onduidelijk of de pijnstillende effecten die sommige patiënten ervaren als gevolg van CBD-gebruik worden veroorzaakt door een farmacologische werking van CBD, of alleen doordat CBD het metabolisme van gelijktijdig gebruikte pijnstillers verhindert. Ook dat laatste zal onderzocht worden in deze studies.
Patiënten met neuropathische pijn
De effecten op pijn bij patiënten worden pas onderzocht in het tweede deel van de studie, als de resultaten van eerste studie laten zien welke verhouding het beste uitpakt. Deze vindt plaats onder een diverse groep van 200 patiënten met verschillende neuropathische pijn aandoeningen. Groeneveld: “Vooraf gaan we deze groep heel goed fenotyperen. Dat wil zeggen dat we precies willen weten hoe de neuropathische pijn zich specifiek bij deze groep uit. Hebben patiënten aantoonbare zenuwbeschadigingen, is er sprake van een persoonlijkheidsstoornis, zijn ze depressief of hebben ze een slaapstoornissen. Allemaal variabelen die we in kaart gaan brengen.”
Vervolgens krijgen de deelnemers in een crossover studie vijf weken placebo, en na een wash-out periode vijf weken behandeling, of omgekeerd. In elke behandelperiode wordt de pijn gemeten. “Bij patiënten met een duidelijke pijnvermindering willen we nader onderzoeken of er een correlatie is tussen hun variabelen, zoals slaapproblemen, angsten of het hebben van een perifere zenuwbeschadiging en de respons op behandeling met THC.”
Het eerste deel van studie zal voorjaar 2021 aanvangen en de eerste resultaten verwacht Groeneveld in de zomer. De studie met de pijnpatiënten zal in het najaar aanvangen en zal tenminste twee jaar in beslag nemen.